en langue française


Pawòl fondas

Karèt-la di : la m ye, la kay mwen
Kawen-a di : la mo fika, la mo kaz
Kawann-la di : la mwen yé, la kaz an mwen
Karèt-la di : la man yé, la kay mwen…


… NOU - timoun lòtbòdsay, lòtbòdsay noumenm oben lòtbòdsay an divini ki ka fonde sosyete K1 -  tchèk pawòl sa a  pou fè konnen nou ka derifize zonbi-dekalaj kò nou (kò nou toutan adan onsèl zannzolaj owon potomitan nou), fè konnen nou vle bay lavwa an sosyete-a.
Ban nou, an pawòl sa a, nou touné tan nou a, tini de vediyans ki miganne pou bay onsèl sans : Lide sa a an kè nou oti lavwa Gangann 4 lankògni latè ka bat ; alòs nou save – magre yo ka devwè, sere epi ka chache dekale sa – nou ka rete adan yon sosyete èvè yon pliralite kilti ki la ka mabouya, miganne epi ka bokante yonn lòt ; nou ka chwazi « konnèt tout lapousinyè latè »1 ak fè latè konnen chante chouk pliral nou a.
Nou chwazi ye sa nou ye, sa nou anvi ye : bata latè, andèwò tout lide bòn-bayè, adan yon sans pou tout kilti bokanté kòyo alabalans, adan yon sans pou tout pèp egal-ego.
Nou ka pran lide chache leve yon Pliralite adan yon sosyete ki ka bat lavwa ba yon Menm-parèy gloupè2. Anfas menm lang ba tout ki bik tout anjoukè, nou chwazi viv lang pliral nou : fè yo trape kòyo yonn lòt pou yochak kapab di metanasyon3 nou adan yon langaj bata, yon langaj nèf ki ke dekalbore bayè lang ak sanfoute bòn-bayè.
Nou ka pran lide detere memwè nou : anfas mistinaj tan pase fèt pou defase tout tras rezistans, fèt pou anjouke nou adan on divini flije, se vle nou vle fouye Listwa ak Kont pou ripran epi vire trase tras Gangann - Reziste se reziste.
Pari, an 7 jiye lanne 1999.

 

1- Edwa Glisan, Konpòtasyon lyannaj la, 1990.

2- « Pliralite ka vize Tout alòs Menm-parèy ka anvi Lòt » Edwa Glisan, Koze antiye a, 1981.
3- « Metanasyon kaskòd asi vye lèspri fème Loksidan [on bidimbo aksidan, wi !]. Metanasyon save se pliralite ki nan kò li epi li save fòs li se davwa nasyon ka trape kòyo yonn lòt anmizi ak toujou plis. Metanasyon byen save gen yon mòso limenm adan dòt nasyon ak miyèt dòt nasyon ka bat andidan pwòp kò li. » Gasen Malsa, Boulvès Matnik la, 1991.